Endovaskulyar anevrizmani tuzatish (EVAR)
Endovaskulyar anevrizmani tuzatish yoki EVAR – qorin aortasining anevrizmasini yoki anormal kengayishini davolash uchun protsedura. Qorin bo’shlig’i aortasi kattalashganda, operatsiyani bajarishning odatda ikkita usuli mavjud. U ochiq kesma yoki endovaskulyar anevrizmani tuzatish deb nomlanuvchi minimal invaziv usulda amalga oshirilishi mumkin.
Ushbu texnikaning afzalligi bor, ya’ni qorin bo’shlig’ida jarrohlik yo’q. Bu ushbu texnikani an’anaviy ochiq jarrohlikdan ko’ra xavfsizroq qiladi va siz kasalxonada kamroq vaqt sarflashingiz kerak.
Maqsad
Tanangizdagi eng katta arteriya aortadir. Bu yurakdan qonni tananing boshqa qismlariga o’tkazishga yordam beradi. Aorta ko’krak qafasi orqali o’tganda, u torakal aorta deb ataladi va qorin bo’shlig’iga etib borsa, qorin aortasi deb ataladi. Bu aorta tanangizning pastki qismlarini qon bilan ta’minlashga yordam beradi. Ushbu aortaning normal diametri taxminan 1 dyuym yoki 2 sm. Biroq, u zaiflashganda yoki cho’zilganida, u kengayishi yoki bo’rtib ketishi mumkin. Bu holat qorin aortasi anevrizmasi deb ataladi. Agar bu anevrizma 5,5 sm dan oshgan bo’lsa, bu yorilish xavfini oshiradi va shifokoringiz jarrohlik haqida o’ylashi mumkin.
Tayyorgarlik
Avval shifokoringiz sizga protsedura qanday amalga oshirilishini tushuntiradi va siz o’zingizni qiziqtirgan savollarni berish imkoniyatiga ega bo’lasiz. Sizning sog’lig’ingiz yaxshi ekanligiga ishonch hosil qilish uchun shifokoringiz tibbiy tarixingizni tekshirishi kerak bo’lishi mumkin. Bundan tashqari, qon testlari va boshqa diagnostik testlardan o’tishingiz kerak bo’lishi mumkin.
Jarayon oldidan sizdan kamida sakkiz soat ro’za tutish so’raladi, odatda yarim tundan keyin.
Agar siz homilador bo’lsangiz yoki homilador bo’lishingiz mumkin deb o’ylasangiz, shifokoringizga xabar berishingiz kerak. Shuningdek, shifokoringizga qabul qilayotgan har qanday dori haqida xabar berishingiz kerak.
Agar sizda qon ketishining buzilishi tarixi bo’lsa yoki sizda antikoagulyant dorilar bo’lsa, bu dori-darmonlarni qabul qilishni to’xtatishingiz kerak bo’lishi mumkin. Agar siz cheksangiz, protsedura oldidan imkon qadar tezroq chekishni to’xtatishingiz kerak bo’ladi. Chekish operatsiyadan muvaffaqiyatli tiklanish va umumiy salomatlik holatini yaxshilash imkoniyatingizga xalaqit berishi mumkin.
Jarrohlik joyining joylari protsedura oldidan soqol olishni talab qilishi mumkin.
Jarayon
Jarayonlar sizning ahvolingizga, shuningdek, shifokoringizning malakasi va tajribasiga qarab farq qilishi mumkin.
Avval siz protsedura stolida orqa tomondan yotishingiz kerak bo’ladi. Keyin yurak urish tezligi doimiy ravishda nazorat qilinadi. Siz behushlik bilan tinchlantirsangiz, o’pkangiz orqali nafas olish trubkasi kiritilishi mumkin. Siz operatsiya davomida nafas olishingizga yordam beradigan ventilyatorga ulanasiz.
Sizning jarrohingiz femoral arteriyalarni ochish uchun har bir chanoqda kesma qiladi. Ftoroskopiya deb nomlanuvchi usuldan foydalanib, u femoral arteriyaga igna kiritadi, bu orqali yo’lboshchi sim o’tkaziladi va anevrizma joyiga uzatiladi.
Keyin u anevrizma va uning qo’shni qon tomirlarining holatini ko’rish uchun kontrastli bo’yoq kiritadi. Shundan so’ng u yo’l-yo’riq uchun maxsus endovaskulyar asboblar va rentgen tasvirlaridan foydalanadi. Keyin femoral arteriya orqali stent-greft kiritiladi va aortaga anevrizma joyiga olib boriladi. U kengaytiriladi va aorta devoriga biriktiriladi.
End oqish, ya’ni stent greftining anevrizma qopiga oqayotgan qonni tekshirish uchun aortogramma o’tkaziladi. Oqish yo’qligi aniqlangandan so’ng, asboblar olib tashlanadi.
Keyin kesmalar bir-biriga tikiladi va shifokor bint yoki kiyinishni qo’llaydi.
Qayta tiklash
Sizning ahvolingizga qarab, siz ICUga yuborilishi yoki yuborilmasligi mumkin. Biroq, sizni behushlikdan keyingi parvarish bo’limiga olib borish ehtimoli bor. Siz doimiy ravishda EKG, qon bosimi, nafas olish tezligi, kislorod darajasi va boshqa bosim ko’rsatkichlarini ko’rsatadigan monitorlarga ulanasiz.
Agar biron bir og’riq paydo bo’lsa, sizga tegishli dori-darmonlar beriladi.
Sekin-asta kundalik faoliyatingizni asta-sekin oshira olasiz.
Uyga kelganingizdan so’ng, jarrohlik joyini toza va quruq holda saqlashingizga ishonch hosil qiling. Siz shifokoringizdan bu borada ko’rsatmalar olasiz. Agar siz kasalxonadan chiqishingizdan oldin tikuvlar yoki jarrohlik shtapellari olib tashlanmasa, ular keyingi tekshiruv vaqtida olib tashlanadi.
Agar shifokor sizga aytmasa, siz haydashingiz kerak emas.
Agar kesish joyida isitma yoki titroq, qizarish, shishish yoki qon ketish yoki kesilgan joy atrofida og’riq kuchaysa, bu haqda tezda shifokoringizga xabar berishingiz kerak.
Xatarlar
Jarrohlikdan so’ng siz quyidagi holatlarga duch kelishingiz mumkin bo’lgan kichik xavf mavjud:
Yurak xuruji
Buyrak etishmovchiligi
Ko’krak muammosi
Qon tomir
Oyoqlarda yoki ichaklarda qon aylanishining yo’qolishi
Aortani almashtirish uchun ishlatiladigan greftdagi infektsiya
Erkaklarning kichik bir qismi operatsiyadan keyin erektsiyani saqlab qolishda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Agar duch kelsangiz, shifokoringizga xabar berishingiz kerak, chunki yordam beradigan muolajalar mavjud.
Yana bir e’tirof etilgan xavf chuqur tomir trombozi bo’lib, bemorlarning ko’pchiligi kasalxonada qolishlari mumkin. Jarrohingiz buni oldini olish uchun davolanishni tavsiya qilishi mumkin.
Operatsiyadan oldin jarrohingiz bilan barcha xavflarni va yuzaga kelishi mumkin bo’lgan asoratlarni muhokama qilish yaxshiroqdir.