Cauda Equina sindromi
Pastki bel og’rig’i har yili millionlab odamlarga ta’sir qilishi ma’lum va aksariyat hollarda u hech qanday operatsiyasiz yaxshilanadi. Biroq, ba’zi hollarda, bel og’rig’i ko’pincha noto’g’ri tashxis qo’yilishi mumkin bo’lgan jiddiy kasallikning alomati bo’lishi mumkin. Bu holat kauda equina sindromi bo’lib, u kauda equina nerv ildizlari siqilib, pastki ekstremitalar va siydik pufagining motor va hissiy funktsiyasini buzganda paydo bo’ladi.
Ushbu sindrom bilan og’rigan bemorlar odatda shoshilinch tibbiy yordam sifatida kasalxonaga yotqizishni talab qiladilar. Bu holat inkontinansga va ba’zi hollarda hatto doimiy falajga olib kelishi mumkin.
Semptomlar
Kauda equina sindromining belgilari boshqa holatlarning alomatlariga taqlid qilishi mumkin. Shunisi e’tiborga loyiqki, semptomlar intensivlikda farq qilishi va vaqt o’tishi bilan rivojlanishi mumkin.
Bel og’rig’i bo’lgan bemorlar kauda equina sindromini ko’rsatishi mumkin bo’lgan quyidagi alomatlardan xabardor bo’lishi mumkin:
Kuchli bel og’rig’i
Dvigatel zaifligi, sezuvchanlik yo’qolishi yoki bitta yoki ko’pincha ikkala oyoqdagi og’riq
Reflekslarning yo’qolishi
Yaqinda paydo bo’lgan ichak tutilishi
Quviq disfunktsiyasining yaqinda paydo bo’lishi
Yaqinda jinsiy disfunktsiyaning paydo bo’lishi
Quviq yoki to’g’ri ichakdagi hissiy anomaliyalar
Egar anesteziyasi
Sabablari
Cauda equina sindromi odatda kattalarda bolalarga qaraganda tez-tez uchraydi. Bolalarda u umurtqa pog’onasida tug’ma nuqsoni bo’lgan yoki orqa miya jarohati olganlar orasida uchraydi.
Odatda, bu holat quyidagi sabablarga ko’ra yuzaga keladi:
Lomber sohada qattiq disk yorilishi (eng keng tarqalgan sabab)
Orqa miya kanalining torayishi (stenoz)
Orqa miya shikastlanishi yoki malign shish
Qon tomirlari orasidagi g’ayritabiiy aloqa kabi tug’ma nuqson
Orqa miya infektsiyasi, yallig’lanish, qon ketish yoki sinish
Yiqilish, avtohalokat, o’q otish yoki pichoqlash bo’lishi mumkin bo’lgan og’ir bel umurtqasi shikastlanishining asoratlari
Diagnostika
Shifokor quyidagi usullardan biri yordamida kauda equina sindromini tashxislashi mumkin:
Tibbiyot tarixi
Bu erda siz sog’lig’ingiz, alomatlaringiz va faoliyatingiz bilan bog’liq savollarga javob berishingiz kerak bo’ladi.
Jismoniy imtihon
Bu sizning kuchingiz, hissiyotingiz, barqarorligingiz, reflekslaringiz, harakatingiz va hizalanishingizni baholashga yordam beradi. Qon testi ham talab qilinishi mumkin.
Magnit-rezonans tomografiya
Ushbu usulda magnit maydonlar va kompyuterlar umurtqa pog’onasining uch o’lchamli tasvirlarini ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.
Miyelogramma
Ushbu usulda tanaga kontrast modda AOK qilinadi, undan keyin rentgenogramma olinadi. Bu orqa miya yoki nervlarga bosimni aniq aniqlashga yordam beradi.
Ba’zida kompyuter tomografiyasi yoki kompyuter tomografiyasi ham qo’llanilishi mumkin.
Davolash
Kauda equina sindromi bilan og’rigan bemorlar odatda nervlarga bosimni bartaraf etish uchun tezkor davolanishni talab qiladi. Oyoqlarning falaj bo’lishi, siydik pufagi va ichakni nazorat qilishning yo’qolishi, jinsiy funktsiya yoki shunga o’xshash muammolar kabi har qanday doimiy shikastlanishning oldini olish uchun operatsiya tezda bajarilishi kerak.
Vaziyatning sababiga qarab, kortikosteroidlarning yuqori dozalari ham talab qilinishi mumkin, chunki bu shishishni kamaytirishga yordam beradi. Agar sizga infektsiya tashxisi qo’yilgan bo’lsa, antibiotiklar kerak bo’ladi. Agar shish sabab bo’lsa, operatsiyadan keyin radiatsiya terapiyasi yoki kimyoterapiya talab qilinishi mumkin.
Ba’zi hollarda, hatto davolanishdan keyin ham to’liq funktsiyani tiklay olmaysiz. Bu qancha zarar ko’rganiga bog’liq bo’ladi. Ammo, agar operatsiya muvaffaqiyatli bo’lsa, siz bir necha yil ichida siydik pufagi va ichak faoliyatini tiklashni davom ettirishingiz mumkin.
Shuni ta’kidlash kerakki, agar doimiy shikastlangan bo’lsa, jarrohlik har doim ham uni tuzatmaydi. Bu holat surunkali hisoblanadi. Shuning uchun siz tanangiz faoliyatidagi o’zgarishlarga moslashish usullarini o’rganishingiz kerak bo’ladi. Ham jismoniy, ham hissiy yordam kerak.