Atriyal Flutter nima?
Atriyal chayqalish – bu aritmiyaning bir turi bo’lib, tartibsizlik yurak ritmi bilan tavsiflanadi. Atriyal fibrilatsiyaga (AFib) o’xshash bo’lsa-da, atriyal chayqalish odatda ko’proq tartibga solinadi, bu yurakka yanada tuzilgan ritmni saqlashga imkon beradi. Ba’zi odamlar bir vaqtning o’zida ikkala holatni ham boshdan kechirishlari mumkin.
Atriyal chayqalishning belgilari
Atriyal chayqalish bilan og’rigan hamma ham simptomlarni ko’rsatmaydi; Aslida, ko’p holatlar muntazam tekshiruvlar paytida tasodifan aniqlanadi. Biroq, alomatlar paydo bo’lganda, ular quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:
- Ko’krak qafasidagi tez yoki zarba hissi
- Ko’krak og’rig’i yoki noqulaylik
- Hushidan ketish yoki hushidan ketishga yaqin epizodlar
- Nafas qisilishi
- Doimiy charchoq
Agar siz ushbu belgilarning birortasini, ayniqsa tez yurak urishini yoki noqulaylikni sezsangiz, sog’liqni saqlash mutaxassisi, yaxshisi kardiolog bilan maslahatlashish juda muhimdir.
Shoshilinch tibbiy yordamga qachon murojaat qilish kerak
Ba’zi alomatlar shoshilinch tibbiy yordamni talab qiladi:
- Ko’krak qafasidagi kuchli og’riq
- Muhim nafas qisilishi
- Hushidan ketish
Bunday hollarda, ayniqsa, yurak xurujidan shubhalansangiz, tez yordam xizmatiga qo’ng’iroq qilish juda muhimdir.
Atriyal chayqalishning sabablari
Atriyal chayqalishning asosiy sababi yurak urishini tartibga soluvchi yurakning elektr tizimidagi buzilishdir. Turli xil sog’liq sharoitlari yoki jarrohlik aralashuvlar elektr signallarining yurak orqali uzatilishiga ta’sir qilishi mumkin, bu esa bu buzuqlikka olib keladi. Odatda, yurak bir daqiqada 60 dan 100 gacha bo’lgan dam olish tezligini saqlab, silliq uradi. Atriyal chayqalishda yurakning yuqori kameralari juda tez qisqaradi, natijada tez, ammo tartibli ritm paydo bo’ladi.
Atriyal Flutterning xavf omillari
Bir nechta shartlar atriyal flutterni rivojlanish ehtimolini oshiradi:
- Yurak etishmovchiligi: Bu holat yurak faoliyatini buzishi va aritmiya xavfini oshirishi mumkin.
- Surunkali obstruktiv o’pka kasalligi (KOAH): O’pka kasalliklari yurak sog’lig’i va ritmiga ta’sir qilishi mumkin.
- O’pka emboliyasi: o’pkada qon ivishi yurak ritmidagi o’zgarishlarga olib kelishi mumkin.
- Tug’ma yurak nuqsonlari: Ba’zi odamlar yurakning strukturaviy anomaliyalari bilan tug’iladi, bu ularni aritmiyalarga moyil qiladi.
Bundan tashqari, quyidagi omillar xavfni oshirishi mumkin:
- Yosh
- So’nggi yurak operatsiyalari
Atriyal Flutterning asoratlari
Atriyal chayqalish bilan og’rigan odamlarni tashvishga soladigan asosiy narsa atriyal fibrilatsiyaga potentsial rivojlanishdir, ta’sirlangan shaxslarning taxminan yarmi uch yil ichida AFibni rivojlantiradi. Ushbu o’tish qon quyqalari va qon tomirlari xavfini oshiradi. Atriyal flutter bilan bog’liq boshqa asoratlarga quyidagilar kiradi:
- Yurak etishmovchiligi
- Qon tomir
- Yurak xuruji
Atriyal Flutter diagnostikasi
Atriyal flutterni tashxislash yurakni tinglash va qon bosimini tekshirishni o’z ichiga olgan to’liq tekshiruvni o’z ichiga oladi. Sog’liqni saqlash provayderi odatda semptomlar, turmush tarzi odatlari va kasallik tarixi haqida so’raydi.
Diagnostik testlar
Tashxisni tasdiqlash va potentsial asosiy sharoitlarni aniqlash uchun bir nechta testlar o’tkazilishi mumkin:
- Qon testlari: Bular umumiy salomatlikni baholaydi va yurakka ta’sir qiladigan holatlarni tekshiradi.
- Elektrokardiogramma (EKG): Ushbu tezkor test yurakning elektr faolligi va ritmini baholaydi.
- Xolter monitori: kundalik faoliyat davomida yurak faoliyatini qayd etish uchun uzoq vaqt davomida kiyiladigan portativ EKG qurilmasi.
- Voqea yozish qurilmasi: Xolter monitoriga o’xshaydi, lekin yurakning tartibsiz ritmini ushlab turish uchun qisqaroq vaqtlarda foydalaniladi.
- Ekokardiyogram: Ushbu ultratovush tekshiruvi yurakning tuzilishi va faoliyatini ingl.
- Stress testlari: Bu jismoniy zo’riqish ostida yurak faoliyatini baholaydi.
- Kompyuter tomografiyasi: Bu o’pkada qon quyqalarini tekshirish uchun ishlatilishi mumkin.
- Elektrofiziologik tadqiqot: Ushbu invaziv test yurakda noto’g’ri elektr signallari paydo bo’lishini aniqlaydi.
Atriyal Flutterni davolash imkoniyatlari
Atriyal flutterni davolashga yondashuv individual sog’liq holatiga va simptomlarning og’irligiga bog’liq.
Dori-darmonlar
Davolash quyidagi maqsadlarga qaratilgan dorilarni o’z ichiga olishi mumkin:
- Yurak tezligini nazorat qilish
- Oddiy yurak ritmini tiklash
- Qon pıhtılarının oldini olish, ayniqsa AFib ham mavjud bo’lgan hollarda
Protseduralar
Agar dori samarasiz bo’lsa, shifokorlar quyidagi tartiblarni ko’rib chiqishlari mumkin:
- Kardioversiya: Ushbu protsedura yurak ritmini tiklaydi va elektr yoki farmakologik vositalar yordamida amalga oshirilishi mumkin.
- Radiochastota ablasyonu: Aniqroq yondashuv, bu davolash yurak ritmini samarali yaxshilash, noto’g’ri elektr signallarini blokirovka qilish uchun yurak to’qimalarida kichik chandiqlar yaratishni o’z ichiga oladi.
Oldini olish strategiyalari
Atriyal chayqalishni butunlay oldini olish mumkin bo’lmasa-da, yurak-sog’lom turmush tarzini qabul qilish xavflarni sezilarli darajada kamaytirishi mumkin. Quyidagi tavsiyalarni ko’rib chiqing:
- Chekishdan saqlaning: Chekishni tashlash yurak salomatligi uchun juda muhimdir.
- To’yimli ovqatlaning: tuz va to’yingan yog’larni kamaytirganda meva, sabzavot va to’liq donlarga boy parhezga e’tibor bering.
- Muntazam jismoniy mashqlar bilan shug’ullaning: ko’p kunlarda kamida 30 daqiqa jismoniy faoliyatni maqsad qiling.
- Sog’lom vaznni saqlang: bu yurakdagi kuchlanishni kamaytirishga yordam beradi.
- Kofein va spirtli ichimliklarni cheklang: bu moddalarni kamaytirish yurak ritmini tartibga solishga yordam beradi.
- Stressni boshqarish: Ogohlik yoki meditatsiya kabi stressni kamaytiradigan usullarni qo’llang.
- Surunkali holatlarni nazorat qilish: qon bosimi, xolesterin darajasini va diabetni samarali boshqaring.
- Uyquga ustuvor ahamiyat bering: har kecha 7-9 soat tinch uxlashni maqsad qiling.