Kardiyak ablasyon
Kardiyak ablasyon – bu aritmiya yoki tartibsiz yurak urishlarini davolash uchun mo’ljallangan tibbiy protsedura. Ushbu innovatsion davolash yurak to’qimalarida kichik chandiqlar hosil qilish uchun issiqlik yoki sovuq energiyadan foydalanadi, bu esa yurakning normal ritmini buzadigan noto’g’ri elektr signallarini samarali bloklaydi. Oddiy yurak urishini tiklash orqali yurak ablasyonu aritmiya bilan og’rigan ko’plab bemorlarning hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi.
Kardiyak ablasyon turlari
Kardiyak ablasyon ko’pincha kateterlar deb nomlanuvchi nozik, moslashuvchan naychalar yordamida amalga oshiriladi, ular qon tomirlari orqali kiritiladi. Kardiyak ablasyon protseduralarining bir necha turlari mavjud bo’lib, ularning har biri aritmiyaning o’ziga xos turlariga moslashtirilgan:
Atriyal fibrilatsiyani ablasyon: atriyadagi (yurakning yuqori kameralari) tartibsiz elektr signallarini maqsad qilib qo’yadi.
Atriyal flutter ablasyonu: atriyal chayqalish holatlarida normal ritmni tiklashga qaratilgan.
AV tugunining ablasyonu: o’ziga xos aritmiyalarni davolash uchun AV tugunlari orqali elektr signallarini buzadi.
O’pka venalarining izolyatsiyasi: atriyal fibrilatsiyani qo’zg’atishi mumkin bo’lgan o’pka tomirlaridan signallarni bloklaydi.
Supraventrikulyar taxikardiya (SVT) ablasyonu: qorinchalardan yuqorida paydo bo’ladigan tez yurak urish tezligini maqsad qiladi.
Ventrikulyar taxikardiya ablasyonu: qorinchalardan kelib chiqadigan tez yurak urishlarini davolashga qaratilgan.
Nima uchun yurak ablasyonu amalga oshiriladi
Kardiyak ablasyon quyidagi hollarda tavsiya etiladi:
Dorilar muvaffaqiyatsiz bo’lsa: anti-aritmik dorilar simptomlarni samarali boshqara olmasa.
Jiddiy yon ta’sirlar: Dori-darmonlar chidab bo’lmas yon ta’sirga sabab bo’lganda.
Yuqori xavfli sharoitlar: Vulf-Parkinson-Uayt sindromi yoki boshqa o’ziga xos aritmiyalari bo’lganlar kabi asoratlar xavfi yuqori bo’lgan bemorlar uchun.
Semptomlarni boshqarish: yurak urishi, bosh aylanishi yoki tartibsiz yurak urishi natijasida paydo bo’lgan charchoq kabi simptomlarni engillashtirish uchun.
Xavflar va asoratlar
Kardiyak ablasyon odatda xavfsiz bo’lsa-da, u muayyan xavflarni o’z ichiga oladi, ular bajarilgan maxsus protseduraga qarab farq qilishi mumkin:
Qon ketish yoki infektsiya: kateterni kiritish joyida.
Qon tomirlarining shikastlanishi: Atrofdagi qon tomirlarining shikastlanishi.
Yurak qopqog’ining shikastlanishi: yurak klapanlarining kamdan-kam uchraydigan, ammo mumkin bo’lgan shikastlanishi.
Yangi yoki yomonlashib borayotgan aritmiya: Ba’zi bemorlarda protseduradan keyin boshqa tartibsizlik yurak urishi paydo bo’lishi mumkin.
Sekin yurak urishi: Bu yurak stimulyatori implantatsiyasini talab qilishi mumkin.
Qon pıhtıları: o’pka emboliyasi kabi asoratlarga olib keladigan pıhtı shakllanishi xavfi.
Qon tomirlari yoki yurak xuruji: Kamdan kam bo’lsa-da, bu jiddiy mumkin bo’lgan asoratlar.
O’pka tomirlari stenozi: o’pkani yurak bilan bog’laydigan tomirlarning torayishi.
Buyrak shikastlanishi: tasvirlash paytida ishlatiladigan kontrastli bo’yoqdan mumkin.
Bemorlarga ushbu xavflarni o’zlarining sog’liqni saqlash guruhi bilan batafsil muhokama qilish tavsiya etiladi.
Kardiyak ablasyonga tayyorgarlik
Kardiyak ablatsiyaga tayyorgarlik odatda quyidagilarni o’z ichiga oladi:
Tibbiy baholash: yurak sog’lig’ini baholash uchun bir nechta testlar, jumladan, tasvirlash va, ehtimol, elektrofiziologiyani o’rganish.
Ro’za: Bemorlarga odatda protsedura oldidan bir muddat ovqat eymaslik yoki ichmaslik tavsiya etiladi.
Dori-darmonlarni sozlash: Jarayon oldidan qaysi dorilarni davom ettirish yoki to’xtatish bo’yicha ko’rsatma.
Jarayon davomida nimani kutish kerak
Jarayon oldidan
Kardiyak ablasyon shifoxona sharoitida amalga oshiriladi. Sizni nima kutishingiz mumkin:
IV kirish: sedasyonni yuborish uchun tomir ichiga liniya qo’yiladi.
Sedasyon: Bemorga va maxsus protseduraga qarab, sedasyon engildan umumiy behushlikgacha bo’lishi mumkin.
Jarayon davomida
Kateterni kiritish: Kateterlar qon tomir orqali, odatda, kasık, bo’yin yoki elkaga kiritiladi.
Tasvirlash: Rentgen nurlari ko’rsatmasi paytida tasvirni yaxshilash uchun kontrastli bo’yoq ishlatiladi.
Elektrofiziologiyani o’rganish: Kateterdagi sensorlar yurakning elektr faolligini qayd etib, aritmiya manbasini aniqlaydi.
Ablatsiya texnikasi: yurak to’qimalarida kerakli chandiqlarni hosil qilish uchun issiqlik (radiochastota energiyasi) yoki haddan tashqari sovuq (krioablation) qo’llaniladi.Ko’pgina bemorlar protsedura davomida minimal noqulaylik haqida xabar berishadi.
Jarayondan keyin
- Qayta tiklash: Bemorlar odatda monitoring uchun tiklanish uchun bir necha soat sarflashadi.
Chiqarish: individual sharoitlarga qarab, bemorlar o’sha kuni uyga qaytishlari yoki bir kechada qolishlari mumkin.
Jarayondan keyingi parvarish: engil og’riqlar tez-tez uchraydi, ammo bu odatda bir hafta ichida yo’qoladi. Bemorlarga bir hafta davomida og’ir narsalarni ko’tarishdan qochish tavsiya etiladi.
Natijalar va Outlook
Ko’pgina bemorlar kardiyak ablasyondan keyin hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi. Biroq, tartibsiz yurak urishi qaytib kelishi ehtimoli bor. Agar bu sodir bo’lsa, keyingi davolash usullari, shu jumladan takroriy ablasyon yoki dori-darmonlarni ko’rib chiqish mumkin. Doimiy kuzatuv parvarishi juda muhim, chunki ba’zi bemorlar protseduradan keyin ham yurak dori-darmonlarini talab qilishi mumkin.
Xatarlar
Kardiyak ablasyon bilan bog’liq xavflar:
Kateterni kiritish joyida qon ketishi
INFEKTSION
Yuragingizning elektr tizimining shikastlanishi tufayli aritmiya
Yuragingizga zarar yetkazish
Yurak va o’pka o’rtasida mavjud bo’lgan tomirlarning torayishi
Radiatsiya
Zararlangan yurak klapanlari
Tarash natijasida qon tomirlarining shikastlanishi
Radiatsiya
Yurak xuruji
O’pka yoki oyoqlarda qon ivishi
Bo’yoq tufayli buyrak shikastlanishi
Qon tomir
O’lim