Muscle Twitch nima?
Ilmiy tilda fassikulyatsiya deb ataladigan mushaklarning burishishi mushak tolalarining kichik guruhlarini ixtiyorsiz qisqarishini o’z ichiga oladi. Bunday siqilishlar tananing har qanday mushaklarida paydo bo’lishi mumkin, garchi ular ko’pincha qo’llar, oyoqlar va ko’z qovoqlarida seziladi. Ko’pincha yaxshi va vaqtinchalik bo’lsa-da, mushaklarning burishishi ba’zida asosiy sog’liq muammolarini ko’rsatishi mumkin.
Mushaklarning burishishi sabablari
Mushaklarning burishishi turli sabablarga ko’ra yuzaga kelishi mumkin:
Charchoq: Jismoniy mashqlar paytida haddan tashqari zo’riqish mushaklarning charchashiga olib kelishi mumkin, bu esa mushak tolalari tiklanishiga olib kelishi mumkin.
Stress va tashvish: Yuqori darajadagi stress asab tizimiga ta’sir qilishi mumkin, bu esa mushaklarning majburiy qisqarishiga olib keladi.
Kofein iste’moli: Kofeinni haddan tashqari ko’p iste’mol qilish asab tizimini rag’batlantirishi mumkin, bu esa turli mushak guruhlarida chayqalishga olib keladi.
Oziqlanish etishmovchiligi: Ba’zi ozuqa moddalarining, xususan, magniy, kaliy yoki kaltsiyning etishmasligi mushaklarning ishini buzishi va siqilishga olib kelishi mumkin.
Suvsizlanish: Suyuqlikni etarli darajada iste’mol qilmaslik elektrolitlar muvozanatiga olib kelishi mumkin, bu esa mushaklarning spazmlari va burishishiga olib keladi.
Nerv tirnash xususiyati: churrali disklar yoki periferik neyropatiya kabi nervlarni tirnash xususiyati beruvchi sharoitlar mushaklarning lokalizatsiyasiga olib kelishi mumkin.
Tibbiy sharoitlar: Amiotrofik lateral skleroz (ALS) yoki ko’p skleroz (MS) kabi ba’zi nevrologik sharoitlar doimiy siqilishga olib kelishi mumkin. Bunday hollarda mushaklarning burishishi zaiflik yoki atrofiya bilan birga bo’lishi mumkin.
Dori-darmonlar: Ba’zi dorilar, ayniqsa asab tizimiga ta’sir qiladigan yon ta’sir sifatida siqilishga olib kelishi mumkin.
Mushaklarning burishishi bilan bog'liq alomatlar
Mushaklarning burishishi odatda quyidagilar bilan tavsiflanadi:
Majburiy harakat: mushak ongli nazoratsiz ritmik tarzda qisqaradi.
Mahalliylashtirilgan: ko’pincha ma’lum bir mushak yoki mushaklar guruhi bilan chegaralanadi.
Vaqtinchalik: burishmalar bir necha soniyadan bir necha daqiqagacha davom etishi mumkin, lekin odatda o’z-o’zidan hal qilinadi.
Ba’zi hollarda mushaklarning burishishi boshqa alomatlar bilan birga bo’lishi mumkin, masalan:
Ta’sir qilingan mushakdagi zaiflik
Og’riq yoki noqulaylik
Sezgidagi o’zgarishlar, masalan, karıncalanma yoki uyqusizlik
Diagnostika
Agar mushaklarning burishishi davom etsa yoki tegishli alomatlar bilan birga bo’lsa, sog’liqni saqlash mutaxassisi to’liq baholashni o’tkazishi mumkin, jumladan:
Tibbiy tarix: qichishishning boshlanishi, davomiyligi va chastotasi, shuningdek, tegishli alomatlar haqida ma’lumot to’plash.
Jismoniy tekshiruv: Har qanday asosiy muammolarni aniqlash uchun mushaklar kuchini va ohangini baholash.
Elektromiyografiya (EMG): Ushbu test mushaklarning elektr faolligini o’lchaydi va asab yoki mushak kasalliklari bilan bog’liq bo’lgan yaxshi siqilish va muammolarni ajratishga yordam beradi.
Qon testlari: elektrolitlar va vitaminlar darajasini baholash, shuningdek, siqilishning boshqa potentsial sabablarini tekshirish.
Davolash imkoniyatlari
Ko’pincha mushaklarning burishishi zararsizdir va maxsus davolanishni talab qilmasligi mumkin. Biroq, agar burishish bezovta qiladigan yoki asosiy holat bilan bog’liq bo’lsa, davolash usullari quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:
Turmush tarzini o’zgartirish: Stressni kamaytirish, etarli darajada hidratsiyani ta’minlash va muhim oziq moddalarga boy muvozanatli dietani saqlash simptomlarni engillashtirishga yordam beradi.
Jismoniy mashqlar: mashqlar va cho’zilishlarni kuchaytirish foydali bo’lishi mumkin, ayniqsa mushaklar kuchsizligi yoki noqulaylik mavjud bo’lsa.
Asosiy shart-sharoitlarni boshqarish: Oziqlantiruvchi moddalarning etishmasligi yoki nevrologik kasalliklar kabi har qanday aniqlangan sog’liq muammolarini hal qilish mushaklarning burishishini kamaytirishda juda muhimdir.
Stimulyatorlardan saqlanish: Kofein va boshqa stimulyatorlarni cheklash siqilish chastotasini kamaytirishga yordam beradi.
Dam olish usullari: Yoga, meditatsiya yoki chuqur nafas olish mashqlari kabi amaliyotlar stress darajasini boshqarishga yordam beradi va potentsial siqilishni kamaytiradi.
Mushaklar charchoqlari charchoq va stressdan oziqlanish etishmovchiligigacha bo’lgan turli omillar tomonidan qo’zg’atilishi mumkin bo’lgan keng tarqalgan va ko’pincha yaxshi hodisa. Aksariyat holatlar zararsiz va o’z-o’zidan cheklansa-da, doimiy yoki jiddiy siqilish sog’liq muammolarini istisno qilish uchun tibbiy baholashni talab qilishi mumkin. Sabablarini tushunish va ta’sir etuvchi omillarni boshqarish ushbu holatni boshdan kechirayotganlarning hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilashi mumkin.