Siyatik
Og’riq siyatik asabdan tarqalib ketganda, bu siyatikdir. Og’riq, odatda, pastki orqa tomondan, ya’ni son va dumbadan oyoqlarga qarab tarqaladi. Bu odatda tananing bir tomoniga ta’sir qiladigan og’riqdir. Bu ko’pincha nervlar umurtqa pog’onasidagi suyak tirnagi bilan siqilganida, spinning torayishi yoki churrasi bo’lgan diskda paydo bo’ladi. Bu ko’pincha oyoqlarda og’riq, yallig’lanish va uyqusizlikka olib kelishi mumkin.
Siyatikaning sabablari
Siyatikaga olib keladigan ko’plab sabablar mavjud. Yoshi, semirib ketishi, o’tirishning ko’payishi va diabet tufayli odam xuddi shunday ta’sir qilishi mumkin. Siyatikaning asosiy sababi suyak yoki churrali diskning haddan tashqari o’sishi natijasida asabning zo’riqishidir. Bundan tashqari, ba’zida asab o’simta yoki kasallik tufayli kelib chiqqan zarar tufayli siqilishi mumkin.
Siyatikaning belgilari
Siyatikadan aziyat chekayotganingizni tushunishga yordam beradigan alomatlar:
Tananing pastki qismlarida dumbadan boshlanadigan va oyoqlarga ta’sir qiladigan og’riq paydo bo’lishi mumkin. Garchi uning har qanday qismida asablaringizdagi noqulaylikni his qilishingiz mumkin.
Ba’zi odamlar oyoqlarida uyqusizlikni his qilishlari mumkin. Ular mushaklarning zaiflashishiga olib kelishi mumkin.
Siyatik bilan og’rigan bemorda yonish hissi va kuchli og’riq ham bo’lishi mumkin.
Bundan tashqari, odam yo’tal va aksirishdan ham azob chekishi mumkin. Bu alomatlar yomonlashishi mumkin.
Siyatikaning diagnostikasi
Jismoniy tekshiruv vaqtida shifokoringiz reflekslaringizni va mushaklar kuchini tekshirishi mumkin. U sizdan oyoq barmoqlarida yurishingizni yoki cho’zilgan joydan ko’tarilishingizni so’rashi mumkin. Agar siz siyatikadan azob chekayotgan bo’lsangiz, bu harakatlarni bajarayotganda og’riq kuchayadi.
Tasvirlash testlari
Ba’zi odamlarda suyak nayzalari yoki churrasi bo’lgan disklar mavjud bo’lib, ular rentgen nurlari yoki boshqa ko’rish testlarida ko’rinadi, ammo hech qanday alomat ko’rsatmaydi. Sizning shifokoringiz qattiq og’riq yoki bir necha hafta ichida yaxshilanmaydigan og’riqlardan azob chekmaguningizcha ushbu testni tavsiya qilmaydi.
rentgen nurlari
Shifokoringiz suyak nayzasi deb ataladigan suyakning haddan tashqari o’sishini tekshirish uchun umurtqa pog’onasi rentgenogrammasini tavsiya qilishi mumkin. Ushbu suyak nayzalari asabni bosishi mumkin.
MRI
Sizning shifokoringiz orqangizning kesma tasvirlarini yaratish uchun kuchli radio va magnit to’lqinlardan foydalanadi. U churrasimon disklar kabi suyak va yumshoq to’qimalarning batafsil tasvirlarini ishlab chiqaradi. Sinov paytida siz MRI apparatiga o’tadigan stolda yotasiz.
Kompyuter tomografiyasi
Sizning shifokoringiz umurtqa pog’onasini tasvirlash uchun kompyuter tomografiyasidan foydalanadi. U rentgen nurlarini olishdan oldin orqa miya kanaliga kontrastli bo’yoq kiritadi. Ushbu protsedura KT miyelogrammasi hisoblanadi. Bo’yoq skanerlashda oq chiziq paydo bo’ladigan orqa miya nervlari va orqa miya atrofida aylanadi.
Elektromiyografiya
Elektromiyografiya yoki EMG sizning nervlaringiz va mushaklaringizning javoblarini ishlab chiqaradigan elektr impulslarini o’lchaydi. Sinov churrali disklar yoki o’murtqa stenoz deb ataladigan orqa miya kanalining torayishi tufayli nervlarning siqilishini tasdiqlashga yordam beradi.
Siyatikni davolash imkoniyatlari
O’zingizga g’amxo’rlik qilish choralari og’riqni kamaytirmasa, boshqa muolajalarga o’tishingiz kerak bo’lishi mumkin.
Dori-darmonlar
Shifokoringiz siyatik uchun turli xil dori-darmonlarni buyurishi mumkin. Ushbu dorilar mushak gevşetici, trisiklik antidepressantlar, yallig’lanishga qarshi, soqchilikka qarshi dorilar va giyohvand moddalar bo’lishi mumkin.
Jismoniy terapiya
O’tkir og’riqlar yaxshilanganda shifokor yoki fizioterapevt tomonidan rejalashtirilgan reabilitatsiya dasturidan o’tishingiz kerak bo’lishi mumkin. Bu kelajakdagi jarohatlarning oldini olishga yordam beradi. Dastur sizning holatingizni to’g’rilash, moslashuvchanligingizni yaxshilash va orqangizni qo’llab-quvvatlovchi mushaklarni kuchaytirish uchun mashqlarni o’z ichiga olishi mumkin.
Steroid in'ektsiyalari
Zararlangan nerv ildizi atrofidagi hududga kortikosteroid preparatini kiritishingiz kerak bo’lishi mumkin. Kortikosteroidlar tirnash xususiyati beruvchi asab yaqinidagi yallig’lanishni bostirish orqali og’riqni kamaytirishga yordam beradi. Ta’siri bir necha oy ichida asta-sekin yo’qoladi. Siz cheklangan miqdordagi steroid in’ektsiyalarini qabul qilishingiz mumkin, chunki siz in’ektsiyalarni tez-tez qabul qilsangiz, yon ta’sir qilish xavfi ortadi.
Jarrohlik
Siqilgan asab sezilarli zaiflik, siydik pufagi yoki ichak nazoratini yo’qotishga olib kelganda yoki og’riq tobora kuchayib borayotganida, bu eng ideal variant. Bunday sharoitlar boshqa terapiya bilan yaxshilanmaydi. Sizning jarrohingiz yoki shifokoringiz siqilgan asabga bosim o’tkazadigan suyak nayini yoki churrasimon diskning bir qismini olib tashlashi mumkin.
Uyda davolanish usullari
Ko’pgina chora-tadbirlarda siyatik o’z-o’zini parvarish qilish choralari bilan yomonlashadi. Bir yoki ikki kun dam olsangiz, biroz yengillikni his qilishingiz mumkin. Biroq, uzoq davom etadigan harakatlar sizning belgilaringiz va alomatlaringizni yomonlashtiradi.
Sovuq paketlar: Siz kuniga bir necha marta og’riqli joyga deyarli 20 daqiqa davomida qo’yadigan sovuq paketdan biroz yengillikni his qilishingiz mumkin. Muz paketini yoki muzlatilgan no’xat paketini toza sochiq bilan o’rang.
Issiq paketlar: uch kundan keyin og’rigan joylarga issiqlikni qo’llash ham vosita sifatida ishlaydi. Siz eng past sozlamada issiqlik lampasi yoki issiq paketlar yoki isitish padini ishlatishga urinib ko’rishingiz mumkin. Agar hali ham og’riq bo’lsa, issiq va sovuq paketlardan ham foydalanishingiz mumkin.