Yurak shishi nima?
Yurak o’smalari yurakning o’zida yoki ichida rivojlanishi mumkin bo’lgan g’ayritabiiy o’smalardir. Ularni ikkita asosiy toifaga bo’lish mumkin: yaxshi (saraton bo’lmagan) va malign (saraton). Yaxshi xulqli o’smalar tez-tez uchraydi va ko’pincha sog’liq uchun kam xavf tug’dirsa-da, xatarli o’smalar tajovuzkor bo’lishi mumkin va darhol e’tibor talab qiladi.
Yurak o'smalarining turlari
Yaxshi o'smalar
- Miksomalar: birlamchi yurak shishining eng keng tarqalgan turi, ko’pincha chap atriumda topiladi. Ular qon oqimiga to’sqinlik qilishi va asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin.
- Fibromalar: tolali to’qimalardan tashkil topgan bu o’smalar yurakning turli joylarida paydo bo’lishi mumkin va yurak faoliyatiga ta’sir qilishi mumkin.
- Lipomalar: Yurak yuzasida yoki uning kameralarida rivojlanishi mumkin bo’lgan yog’li o’smalar.
- Gemangioma: qon tomirlaridan kelib chiqadigan qon tomir o’smalari; ular yurakda kamroq uchraydi.
Xatarli o'smalar
- Sarkomalar: Bu biriktiruvchi to’qimalardan kelib chiqadigan noyob va agressiv o’smalar. Yurak sarkomasi yurakning har qanday qismiga ta’sir qilishi mumkin.
- Limfomalar: kamdan-kam hollarda limfomalar yurakdan, ayniqsa immuniteti zaif odamlarda paydo bo’lishi mumkin.
Yurak shishi belgilari
Yurak o’smalarining belgilari ularning kattaligiga, joylashishiga va qon oqimiga to’sqinlik qiladimi-yo’qligiga qarab juda katta farq qilishi mumkin. Umumiy simptomlar quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:
- Ko’krak og’rig’i yoki noqulaylik
- Nafas qisilishi
- Yurak urishi yoki aritmiya
- Oyoqlarda yoki qorin bo’shlig’ida shish
- Noma’lum vazn yo’qotish (xatarli o’smalar bo’lsa)
Tashxis
Yurak o’smalarini tashxislash ko’pincha tasvirlash usullari va testlarining kombinatsiyasini o’z ichiga oladi:
- Ekokardiyogram: Ushbu ultratovush tekshiruvi yurak tuzilishi va qon oqimining tasvirlarini yaratish uchun tovush to’lqinlaridan foydalanadi, bu esa shishlar mavjudligini aniqlashga yordam beradi.
- Yurak MRI: Magnit-rezonans tomografiya yurak anatomiyasining batafsil tasvirlarini beradi va o’simtani tavsiflashga yordam beradi.
- KT skanerlash: Kompyuter tomografiyasi yurak va uning atrofidagi tuzilmalarning kesma tasvirlarini beradi va tashxis qo’yishga yordam beradi.
- Biopsiya: Ba’zi hollarda o’simtaning tabiatini (yaxshi yoki yomon xulqli) aniqlash uchun to’qima namunasi olinishi mumkin.
Davolash
Yurak o’smalarini davolash usuli bir nechta omillarga bog’liq, jumladan o’simta turi, hajmi, joylashuvi va yaxshi yoki yomon xulqli. Umumiy davolash usullari quyidagilarni o’z ichiga oladi:
- Jarrohlik: O’simtani jarrohlik yo’li bilan olib tashlash ko’pincha, ayniqsa simptomlarni keltirib chiqaradigan yaxshi xulqli o’smalar uchun afzal qilingan davo hisoblanadi. Xatarli o’smalar uchun jarrohlik boshqa davolash usullari bilan birlashtirilishi mumkin.
- Yurak jarrohligi: o’simtaning joylashishiga va yurak faoliyatiga ta’siriga qarab, maxsus yurak jarrohligi usullari talab qilinishi mumkin. Bu yurak mushaklarining bir qismini olib tashlash yoki qon oqimini qayta yo’naltirishni o’z ichiga olishi mumkin.
- Monitoring: Alomatlarni keltirib chiqarmaydigan kichik benign o’smalar, ular o’smasligi yoki muammo tug’dirmasligini ta’minlash uchun vaqt o’tishi bilan muntazam ravishda ko’rish orqali kuzatilishi mumkin.
- Yordamchi Th*rapy: Xatarli o’smalar uchun, qolgan saraton hujayralarini yo’q qilish uchun jarrohlik yo’li bilan olib tashlanganidan keyin radiatsiya terapiyasi yoki boshqa aralashuvlar kabi qo’shimcha davolash kerak bo’lishi mumkin.
Kuzatuv parvarishi
Yurak shishi tashxisi qo’yilgan shaxslar doimiy kuzatuvni talab qiladi. Kardiologiya yoki onkologiyaga ixtisoslashgan sog’liqni saqlash mutaxassisi bilan muntazam tekshiruvlar yurak sog’lig’ini kuzatish va davolanishning har qanday uzoq muddatli oqibatlarini boshqarish uchun juda muhimdir.