PDA qurilmasini yopish nima?
Patent arteriosus (PDA) tug’ma yurak nuqsoni bo’lib, u tug’ilishdan keyin qisqa vaqt ichida yopilishi kerak bo’lgan arterioz kanali deb nomlanuvchi qon tomirining davom etishi bilan tavsiflanadi. Bu tomir aorta va o’pka arteriyasini bog’lab, qonning bachadonda ishlamaydigan o’pkalarni chetlab o’tishiga imkon beradi. U ochiq (patent) bo’lib qolsa, u turli xil asoratlarga, jumladan o’pka va yurakka qon oqimining ko’payishi, yurak etishmovchiligi va boshqa yurak-qon tomir muammolariga olib kelishi mumkin. PDA qurilmasini yopish – bu holatni samarali tuzatish uchun mo’ljallangan minimal invaziv protsedura.
PDA qurilmasini yopish uchun ko'rsatmalar
Kamchilik bilan bog’liq sezilarli alomatlar yoki asoratlarni ko’rsatadigan bemorlarga PDA qurilmasini yopish tavsiya etiladi, jumladan:
Yurak shovqini: Turbulent qon oqimi tufayli yurak urishi paytida g’ayritabiiy tovush mavjudligi.
Nafas qisilishi: nafas olish harakatlarining kuchayishi va nafas olish qiyinligi, ayniqsa jismoniy mashqlar paytida.
Charchoq: g’ayrioddiy charchoq yoki jismoniy mashqlar bardoshliligining pasayishi, ko’pincha yurakning qattiq ishlashi tufayli.
Yurak etishmovchiligi belgilari: oyoqlarda yoki qorinda shishish, tez nafas olish va chaqaloqlarda zaif o’sish kabi.
Asemptomatik bo’lgan bemorlar aralashuvni talab qilmasligi mumkin, ammo chapdan o’ngga sezilarli manyovr yoki o’pkaning haddan tashqari aylanishi bo’lgan bemorlar odatda yopilishdan foyda ko’radi.
Jarayonga umumiy nuqtai
PDA qurilmasini yopish odatda kateterizatsiya usuli yordamida amalga oshiriladi, bu ochiq yurak jarrohligiga qaraganda kamroq invazivdir. Jarayon quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi:
Jarayon oldidan tayyorgarlik: Jarayon oldidan bemorlar PDA va uning atrofidagi tuzilmalarning o’lchamini baholash uchun ekokardiyografiya kabi tasviriy tadqiqotlarni o’z ichiga olgan keng qamrovli baholashdan o’tadilar.
Anesteziya: protsedura odatda bemorning yoshi va umumiy sog’lig’iga qarab sedasyon yoki umumiy behushlik ostida amalga oshiriladi.
Kateterni kiritish: kateterni qon tomiriga kiritish uchun ko’pincha kasıkta kichik kesma qilinadi. Kateter yurak va PDAga etib borishi uchun qon tomir tizimi bo’ylab ehtiyotkorlik bilan harakatlanadi.
Qurilmani joylashtirish: O’rnatilgandan so’ng, maxsus mo’ljallangan yopish moslamasi kateter orqali boshqariladi va arterioz kanaliga joylashtiriladi. Ushbu qurilma odatda kanalning yopilishini osonlashtiradigan biomoslashuvchan materialdan tayyorlanadi.
Qurilmani kengaytirish: Qurilma PDA ichida kengaytirilib, uni samarali tarzda muhrlab qo’yadi va qonning arterioz kanali orqali oqishini oldini oladi.
Jarayondan keyingi monitoring: Qurilma ishga tushirilgandan so’ng, bemor qon ketishi yoki qurilmaning noto’g’ri ishlashi kabi zudlik bilan asoratlarning yo’qligiga ishonch hosil qilish uchun bir necha soat davomida nazorat qilinadi.
PDA qurilmasini yopishning afzalliklari
PDA qurilmasini yopishning asosiy afzalliklari quyidagilardan iborat:
Minimal invaziv: an’anaviy jarrohlikdan farqli o’laroq, bu protsedura odatda faqat kichik kesmani talab qiladi, bu esa tiklanish vaqtini qisqartirishga va operatsiyadan keyingi og’riqni kamaytirishga olib keladi.
Darhol natijalar: PDA yopilishi darhol yuzaga keladi, bu simptomlar va gemodinamikani tezda yaxshilash imkonini beradi.
Qisqa tiklanish vaqti: Ko’pgina bemorlar bir yoki ikki kun ichida uylariga qaytishlari va odatdagi faoliyatini nisbatan tez davom ettirishlari mumkin.
Potentsial xavflar va asoratlar
PDA qurilmasini yopish odatda xavfsiz bo’lsa-da, potentsial xavflar quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:
INFEKTSION: Har qanday protsedurada bo’lgani kabi, kateterni kiritish joyida yoki yurakda infektsiya xavfi mavjud.
Qurilma koʻchishi: Kamdan-kam hollarda qurilma moʻljallangan joyidan siljishi mumkin, bu esa olish yoki oʻzgartirishni talab qilishi mumkin.
Qon ketish: kateterni kiritish joyida yoki ichkaridan qon ketish ehtimoli mavjud.
Tromboz: qurilma atrofida qon pıhtılarının shakllanishi mumkin, bu esa asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin.
Kuzatuv parvarishi
Jarayondan so’ng bemorlar odatda qurilmaning samaradorligini nazorat qilish va asoratlarning yo’qligiga ishonch hosil qilish uchun keyingi tashriflarni talab qiladi. Vaqt o’tishi bilan yurakning yopilishini va faoliyatini baholash uchun muntazam ekokardiyogramlar o’tkazilishi mumkin.